Ekspertët: Bota nuk është gati për zjarret e shkaktuara nga ndryshimet klimatike
Bota është e papërgatitur për egërsinë në rritje të zjarreve të shkaktuara nga ndryshimet klimatike, thonë shkencëtarët, ndërsa flakët nga Amerika e Veriut në Evropë përshëndesin verën e hemisferës veriore në vitin më të nxehtë të regjistruar, transmeton Portalb.mk nga Euractiv. Zjarret e egra kanë djegur tashmë pjesë në Turqi, Greqi, Kanada dhe Shtetet e […]
Bota është e papërgatitur për egërsinë në rritje të zjarreve të shkaktuara nga ndryshimet klimatike, thonë shkencëtarët, ndërsa flakët nga Amerika e Veriut në Evropë përshëndesin verën e hemisferës veriore në vitin më të nxehtë të regjistruar, transmeton Portalb.mk nga Euractiv.
Zjarret e egra kanë djegur tashmë pjesë në Turqi, Greqi, Kanada dhe Shtetet e Bashkuara në fillim të këtij sezoni, pasi valët ekstreme të të nxehtit i shtyjnë temperaturat në nivele të larta.
“Ne jemi ende duke e kapur situatën,” tha Stefan Doerr nga Universiteti Swansea në Mbretërinë e Bashkuar.
Parashikimi se sa i keq do të jetë çdo flakë, ose ku dhe kur do të godasë mund të jetë sfiduese, me shumë faktorë duke përfshirë kushtet lokale të motit që futen në llogaritje.
Por, në përgjithësi, zjarret po bëhen më të mëdha dhe po digjen më rëndë, tha Doerr.
Një studim i veçantë i publikuar në qershor zbuloi se frekuenca dhe madhësia e zjarreve ekstreme duket se janë dyfishuar gjatë 20 viteve të fundit.
Deri në fund të shekullit, numri i zjarreve ekstreme në mbarë globin pritet të rritet me 50 përqind, sipas një raporti të vitit 2022 nga Programi i Mjedisit i OKB-së.
Doerr tha se njerëzimi nuk ishte përballur ende me këtë realitet.
“Është e qartë se ne nuk jemi mjaftueshëm të përgatitur për situatën me të cilën po përballemi tani,” tha ai.
Ndryshimet klimatike janë një shtytës kryesor, megjithëse faktorë të tjerë si përdorimi i tokës dhe vendndodhja e zhvillimeve të banesave luajnë një rol të madh.
“Ne nuk mund t’i luftojmë zjarret”
Zjarret nuk respektojnë kufijtë kështu që reagimet kanë evoluar mes qeverive për t’u përballur bashkërisht me këto fatkeqësi, tha Jesus San-Miguel, ekspert për Qendrën e Përbashkët të Kërkimeve të Komisionit Evropian.
BE ka model të fortë të ndarjes së burimeve dhe madje edhe vendet jashtë bllokut përgjatë Mesdheut kanë përfituar nga pajisjet e zjarrfikësve ose ndihma financiare në kohë nevoje, tha San–Miguel.
Por ndërsa zjarret bëhen gjithnjë e më ekstreme, shuarja e zjarrit thjesht nuk do të jetë një zgjidhje.
“Ne marrim reagime nga kolegët tanë në mbrojtjen civile të cilët thonë: ‘Ne nuk mund t’i luftojmë zjarret. Uji avullohet para se të arrijë në tokë’”, tha San–Miguel.
“Parandalimi është diçka për të cilën duhet të punojmë më shumë,” shtoi ai.
Djegiet e kontrolluara, kullotja e bagëtive ose heqja e mekanizuar e bimësisë janë të gjitha mënyra efektive për të kufizuar sasinë e karburantit të djegshëm që mbulon shtresën e pyllit, tha Rory Hadden nga Universiteti i Edinburgut.
Ndalimet e zjarrit dhe vendosja e rrugëve si zjarrvënie mund të jenë të gjitha efektive në reduktimin e fillimit dhe minimizimin e përhapjes, tha Hadden, ekspert për sigurinë nga zjarri dhe inxhinierinë.
Por përpjekje të tilla kërkojnë financim dhe planifikim nga qeveritë që mund të kenë prioritete të tjera dhe buxhete të kufizuara në para, dhe kthimi nuk është gjithmonë i dukshëm menjëherë.
“Çfarëdo metode apo teknikë që po përdorni për të menaxhuar një peizazh… rezultati i atij investimi është se asgjë nuk ndodh, kështu që është një gjë psikologjike shumë e çuditshme. Suksesi është: mirë, asgjë nuk ndodhi”, tha Hadden.
“Kujtime të shkurtra”
Organizatat lokale dhe banorët shpesh marrin drejtimin në heqjen e bimësisë në zonën menjëherë përreth shtëpive dhe komuniteteve të tyre.
Por jo të gjithë janë të përgatitur të pranojnë se lagjja e tyre mund të jetë në rrezik.
“Njerëzit nuk mendojnë se do t’u ndodhë atyre, por përfundimisht do t’u ndodhë,” tha San-Miguel, duke treguar klimat historikisht të ftohta ose të lagështa si Paqësori Veriperëndimor i SHBA-së që kanë dëshmuar zjarre të mëdha vitet e fundit.
Kanadaja është përshtatur me një normalitet të ri të zjarreve me gjerësi të madhe gjeografike, ndërsa disa vende në Skandinavi po përgatiten për rrezik gjithnjë e më të madh zjarri.
Por mënyra më e mirë për të trajtuar kërcënimin mbetet një pyetje e hapur, tha Guillermo Rein nga Imperial College London, edhe në vendet ku zjarri ka qenë prej kohësh pjesë e peizazhit.
Edhe në vende të sapo kapura nga zjarri, mësimet më të qarta ndonjëherë nuk barten përpara.
“Njerëzit kanë kujtime shumë të shkurtra për zjarret,” tha Rein, ekspert i shkencës së zjarrit.
Në korrik 2022, Londra dëshmoi ditën e saj më të keqe të zjarreve që nga bombardimet e Luftës së Dytë Botërore, megjithatë deri në fund të vitit vetëm akademikët po flisnin ende se si të përgatiteshin më mirë për të ardhmen.
“Ndërsa zjarret po ndodhin, të gjithë po bëjnë pyetje… Kur ato zhduken, brenda një viti, njerëzit e harrojnë atë,” tha ai.
