Hulumtimi: Fëmijët në RMV nga 7 deri në 15 vjeç zakonisht kanë probleme me përqendrimin dhe vëmendjen

Fëmijët në vend nga mosha 7 deri në 15 vjeç shpesh kanë probleme me vëmendjen, përqendrimin dhe shpejtësinë e reagimit, sipas hulumtimit “Funksionimi kognitiv i fëmijëve nga 7 deri në 15 vjeç” nga Prof.Dr. Slagjana Angjelkoska, profesoreshë universitare, psikologe dhe psikoterapiste, transmeton Portalb.mk.

Hulumtimi është kryer nga shkurti 2023 deri në dhjetor 2023 në territorin e të gjithë vendit tonë, në të tetë rajonet (Vardarit, Lindor, Jugperëndimor, Juglindor, Pellagoni, Pollog, Verilindor dhe Shkup), ndërsa janë përfshirë 2032 nxënës përzgjedhur rastësisht sipas moshës 7 deri në 15 vjeç.

Hulumtimi synon të vëzhgojë arritjet njohëse të fëmijëve në fushën e vëmendjes, përqendrimit, kujtesës, kujtesës së punës, fokusit të tyre, shpejtësisë së reagimit, orientimit vizual-hapësinor, zhvillimit të aftësive të shkëlqyera motorike, funksioneve ekzekutive dhe përcaktimit të situatës aktuale kundër alarmimeve të shpeshtë nga ana e mësuesve, psikologëve, pedagogëve, prindërve se fëmijët kanë gjithnjë e më shumë vështirësi në përvetësimin e përmbajtjes mësimore, si në klasë ashtu edhe në shtëpi.

Rezultatet treguan se në të gjitha grupmoshat, përqindja më e madhe e fëmijëve që hyjnë kanë reduktuar qëndrueshmërinë e funksionit kognitiv kur zgjidhin një detyrë.

“Ndër fëmijët e moshës 14 dhe 15 vjeç pritej që të mos kishte fëmijë që nuk do të zgjidhte dot detyrën dhe përqindja më e madhe të ishte fëmijë që do të hynin në zonën blu. Megjithatë, për fat të keq, edhe këtu kemi 4 përqind të fëmijëve që nuk arritën të zgjidhin detyrën, dhe 50 për qind e fëmijëve janë në zonën e portokalltë, që është një shifër veçanërisht shqetësuese dhe që duhet analizuar më thellë me kërkime të mëtejshme për të zbuluar arsyet”, tregon hulumtimi.

Në detyrën e dytë që iu dha për të zgjidhur, u vërejtën rezultate të rëndësishme të humbjes, thanë studiuesit.

“Tek fëmijët e moshës 12 deri në 15 vjeç, në periudhën kur pritet të kenë zhvilluar aftësinë për të ruajtur qëndrueshmërinë e vëmendjes në drejtim të qëllimit të vendosur dhe për të ndjekur hapat për arritjen e qëllimit, marrim një rezultat në të cilin është një diferencë e madhe në përqindje midis fëmijëve që mund ta ndjekin atë dhe fëmijëve që kanë vështirësi të konsiderueshme në ndjekjen e hapave për të arritur qëllimin”.

Nëntëmbëdhjetë përqind, 11 përqind dhe 6 përqind e fëmijëve që nuk arrijnë ta kryejnë detyrën janë përqindje dërrmuese që tregojnë për vështirësitë e fëmijëve në përvetësimin e materialit mësimor dhe arritjen e suksesit në mësim, tregojnë rezultatet e hulumtimit.

Rezultatet e marra në lidhje me gabimet e bëra, shtojnë studiuesit, janë një alarm edhe më i madh për praninë e një problemi të veçantë.

“Fëmijëve iu kërkua të bënin lidhjen në të dyja detyrat pa e hequr dorën dhe lapsin nga fleta. Gjatë kryerjes së detyrave, atyre iu kërkua të mbanin mend dy udhëzime në të njëjtën kohë: të lidheshin në një rend të caktuar dhe të mos e ngrinin lapsin nga letra gjatë lidhjes së pikave”, thotë hulumtimi.

Përqindjet e treguara në dy grafikët, shtojnë studiuesit, tregojnë se një përqindje e madhe e fëmijëve janë ata që kanë bërë më shumë se 4 ose 5 gabime (fusha e shënuar me gri), gjë që tregon se fëmijët kanë vështirësi të mbajnë mend dy pjesë të ndryshme dhe të palidhura të informacionit dhe t’i ndjekë ato.

“Ajo që kërkohej nga fëmijët ishte të kryenin dy detyra brenda një kohe të caktuar: në detyrën e parë të lidhnin numrat e njëpasnjëshëm nga 1 në 25 dhe në detyrën e dytë të lidhnin në mënyrë të alternuar numër-shkronjë-numër-shkronjë. Fillohet nga supozimi dhe pritshmëria se detyrën e parë do ta zgjidhin të gjithë fëmijët pa asnjë problem në kohën e caktuar për zgjidhjen e saj, ndërsa detyra e dytë do të jetë më e vështirë për fëmijët nga 7 vjeç, por jo për nxënësit më të mëdhenj“, thonë studiuesit.

Ata shpjegojnë se arsyet e rezultateve të arritura në këtë mënyrë i atribuohen faktorëve të ndryshëm – nga stimulimi i hershëm i pamjaftueshëm i fëmijëve, lënia e fëmijëve për të strukturuar kohën e tyre që në moshë të re, angazhimi i pamjaftueshëm i prindërve në zhvillimin e hershëm të fëmijëve me mungesë aktiviteti që nxisin pjekurinë njohëse te fëmijët.

“Të gjithë këta faktorë mund të merren si shkaktarë të kësaj dukurie, por nuk duhet të përgjithësojmë”, thuhet në hulumtim.

Hulumtimi u krye me një test psikologjik të standardizuar (testi i parë i këtij lloji në zonën tonë) që plotëson të gjitha kriteret e kërkimit dhe është krijuar për të vlerësuar disa fusha njohëse: vëmendja, përqendrimi, memoria, memoria e punës, fokusi, shpejtësia e reagimit, orientimi vizual-hapësinor, zhvillimi i aftësive të shkëlqyera motorike, funksionet ekzekutive.